Bệnh ung thư có lây qua đường ăn uống không? Bác sĩ giải đáp

Bệnh ung thư rất nguy hiểm khiến nhiều người lo lắng về tình trạng sức khỏe của các thành viên trong gia đình khi sinh hoạt chung. Vậy bệnh ung thư có lây qua đường ăn uống không? Bài viết dưới đây từ ThS.BS.CKII Vương Thị Nguyên Thảo khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ giải đáp thắc mắc về vấn đề tế bào ung thư có lây qua ăn uống không? và sẽ đưa ra một số cách phòng ngừa bệnh.

Ung thư có lây qua đường ăn uống không?

Người bệnh thường thắc mắc “ung thư có lây qua đường ăn uống không?”. Một điều quan trọng cần nhớ là ung thư không phải là một bệnh truyền nhiễm lây qua đường ăn uống. Ung thư là kết quả của sự biến đổi gen trong tế bào có thể kèm theo tình trạng viêm nhiễm một số loại virus . Do đó, không có cách nào mà người ta có thể “lây nhiễm” ung thư qua đường ăn uống giống như các bệnh truyền nhiễm khác. Các tế bào ung thư không giống với virus hoặc vi khuẩn truyền nhiễm, ung thư không lây qua những đường như sau: (1)

• Ăn uống chung.
• Hôn.
• Quan hệ tình dục.
• Dùng chung đồ cá nhân như bàn chải đánh răng.
• Tiếp xúc với máu của người bệnh ung thư.
• Chạm vào da của người bệnh ung thư da.
• Dùng chung nhà vệ sinh.
• Hít thở chung bầu không khí.

Tế bào ung thư từ người bệnh không thể sống trong cơ thể của người khác. Hệ thống miễn dịch của cơ thể người khỏe mạnh sẽ nhận biết và tiêu diệt tế bào lạ, bao gồm cả tế bào ung thư từ người khác. Điều này khẳng định rằng ung thư không phải là một bệnh truyền nhiễm giống như virus hoặc vi khuẩn.

Xem thêm: Ung thư có lây không? Bệnh có thể lây qua đường nào?

Ung thư có lây qua đường nước bọt không?

Ung thư không lây qua đường nước bọt. Ung thư xảy ra do DNA đột biến tạo ra các tế bào hỏng. Các tế bào này phát triển, nhân lên hình thành khối u ác tính và dần di căn sang các bộ phận khác trong cơ thể. Sự phát triển của ung thư thường liên quan đến các yếu tố như di truyền, môi trường sống, lối sống và yếu tố cá nhân, chứ không phải qua việc tiếp xúc với nước bọt của người khác. Điều này càng khẳng định đáp án cho câu hỏi “bệnh ung thư có lây qua đường ăn uống không?”. (2)

Việc lây lan ung thư thường xảy ra khi các tế bào ung thư bị lan rộng từ một phần của cơ thể sang phần khác, thông qua sự lan truyền qua máu hoặc hệ thống bạch huyết, hoặc thông qua sự lan truyền vị trí cục bộ trong cơ thể. Điều này có thể xảy ra thông qua quá trình di căn (metastasis), trong đó các tế bào ung thư rời khỏi nơi ban đầu và xâm nhập vào các phần khác của cơ thể.

Do đó, không cần phải lo lắng về việc ung thư lây lan qua đường nước bọt. Tuy nhiên, vẫn quan trọng để thúc đẩy nhận thức về yếu tố nguy cơ và hành vi lành mạnh nhằm giảm nguy cơ mắc ung thư, bao gồm việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và tránh các yếu tố nguy cơ khác như hút thuốc lá và tiếp xúc với chất độc hại.

Quan hệ bằng miệng có nguy cơ ung thư không?

Quan hệ bằng miệng (oral sex) không phải là một nguy cơ chính gây ra ung thư. Tuy nhiên, có một số yếu tố liên quan đến quan hệ bằng miệng có thể tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư. (3)

1. HPV (Human Papillomavirus) virus gây u nhú ở người

HPV là một loại virus được liên kết mật thiết với một số loại ung thư, bao gồm ung thư cổ tử cung, họng và miệng. HPV có thể lây qua quan hệ tình dục, bao gồm cả quan hệ bằng miệng. Việc sử dụng bảo vệ như bao cao su có thể giúp giảm nguy cơ lây nhiễm HPV.

2. Ung thư vòm họng và miệng

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc thực hiện quan hệ bằng miệng có thể tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng và miệng, đặc biệt là khi một trong hai người có nhiễm HPV.

3. Yếu tố hút thuốc lá và uống rượu

Sự kết hợp giữa việc hút thuốc lá, uống rượu và thực hiện quan hệ bằng miệng cũng có thể tăng nguy cơ ung thư vòm họng và miệng.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc thực hiện quan hệ bằng miệng không đồng nghĩa với việc lây nhiễm ung thư. Đa số người thực hiện quan hệ bằng miệng không gặp phải vấn đề ung thư. Để giảm nguy cơ mắc ung thư, quan trọng nhất là duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm việc không hút thuốc lá, hạn chế tiêu thụ rượu, và quan hệ tình dục an toàn bằng cách sử dụng các biện pháp bảo vệ và đề phòng HPV. Đồng thời, kiểm tra y tế định kỳ và thực hiện các biện pháp phòng ngừa được khuyến khích cũng là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc ung thư.

Một số yếu tố nguy cơ ung thư

Các yếu tố nguy cơ gây ung thư là những yếu tố hoặc tác nhân mà khi tiếp xúc với cơ thể có thể tăng nguy cơ mắc các loại ung thư. Dưới đây là một số yếu tố nguy cơ phổ biến: (4)

1. Hút thuốc lá

Hút thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư phổi, ung thư miệng, ung thư ruột kết và ung thư tử cung.

2. Tiếp xúc với hóa chất độc hại

Tiếp xúc với các chất hóa học độc hại trong môi trường làm việc hoặc môi trường sống, như asbest, benzene, amiang, dioxin và thuốc trừ sâu, có thể tăng nguy cơ mắc ung thư.

3. Tiếp xúc với tia cực tím (UV)

Tiếp xúc với tia UV từ ánh nắng mặt trời hoặc giường nhuộm da (tanning bed) có thể tăng nguy cơ ung thư da, bao gồm cả ung thư tế bào biểu bì và ung thư hắc tố.

4. Chế độ ăn uống không lành mạnh

Chế độ ăn uống ít chất xơ, giàu calo, động vật bão hòa và ít rau củ, trái cây… có thể tăng nguy cơ mắc ung thư, đặc biệt là ung thư đại tràng.

5. Thiếu vận động

Sự thiếu vận động và không duy trì một lối sống với hoạt động thể lực có thể tăng nguy cơ mắc ung thư, bao gồm cả ung thư vú và ung thư ruột kết.

6. Uống rượu bia

Việc tiêu thụ rượu bia có liên quan mật thiết đến nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư gan, ung thư vòm họng và ung thư vú.

7. Tiếp xúc với virus gây ung thư

Một số virus có thể gây ra các loại ung thư, như virus HPV gây ung thư cổ tử cung và virus Epstein-Barr gây lymphoma Burkitt.

8. Di truyền

Một số loại ung thư có yếu tố di truyền, nghĩa là nếu bạn có người thân trong gia đình mắc ung thư, bạn có nguy cơ mắc ung thư cao hơn.

Điều quan trọng là hiểu và nhận biết những yếu tố nguy cơ này để có thể áp dụng các biện pháp phòng ngừa và mức độ kiểm tra phù hợp.

Cách phòng ngừa ung thư

Phòng ngừa ung thư là một phần quan trọng của việc duy trì sức khỏe và giảm nguy cơ mắc các loại ung thư. Dưới đây là một số cách phòng ngừa ung thư hiệu quả:

1. Ngừng hút thuốc lá và tránh hút thuốc lá thụ động

Hút thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra nhiều loại ung thư. Ngừng hút thuốc lá và tránh hút thuốc lá thụ động là cách hiệu quả nhất để giảm nguy cơ mắc ung thư.

2. Dụng cụ bảo vệ da

Sử dụng kem chống nắng, đội mũ rộng vành, mặc áo chống nắng, mang găng tay khi ra ngoài để bảo vệ da khỏi tác động của tia cực tím, giúp giảm nguy cơ mắc ung thư da.

3. Chế độ ăn uống lành mạnh

Ăn uống nhiều rau cải, trái cây và các loại thực phẩm chứa chất xơ có thể giúp giảm nguy cơ mắc ung thư. Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều đường, chất béo bão hòa và thực phẩm chế biến sẵn.

4. Hạn chế dùng rượu bia

Hạn chế việc tiêu thụ rượu bia mất kiểm soát, cần duy trì mức tiêu thụ an toàn.

5. Thực hiện vận động đều đặn

Dùng thời gian hàng ngày cho các hoạt động vận động như đi bộ, chạy bộ, tập thể dục hoặc yoga. Vận động đều đặn giúp giảm nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư vú và ung thư đại tràng.

6. Điều chỉnh cân nặng

Giữ cân nặng ở mức lành mạnh bằng cách duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh và vận động đều đặn. Việc giảm cân có thể giúp giảm nguy cơ mắc nhiều loại ung thư.

7. Tiêm vaccin phòng ung thư

Tiêm vaccine phòng HPV (đặc biệt là cho các phụ nữ trẻ) có thể giúp giảm nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung và các ung thư liên quan HPV. Tiêm vacxin phòng viêm gan B có thể giúp giảm nguy cơ mắc ung thư gan.

8. Thực hiện kiểm tra y tế định kỳ

Thực hiện các kiểm tra y tế định kỳ và kiểm tra sàng lọc cho các loại ung thư phổ biến như ung thư vú, ung thư đại tràng và ung thư da.

9. Hạn chế tiếp xúc với chất độc hại

Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại như amiang, benzene, formaldehyde và chất cực độc khác trong môi trường làm việc hoặc môi trường sống.

10. Giữ tinh thần thoải mái

Giữ tinh thần thoải mái bằng cách quản lý căng thẳng và lo âu, thực hiện các hoạt động giảm stress như thiền, yoga hoặc tập thể dục. Stress có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và tăng nguy cơ mắc các bệnh, bao gồm ung thư.

Nhớ rằng việc tuân thủ các biện pháp phòng ngừa trên có thể giúp giảm nguy cơ mắc ung thư, nhưng không đảm bảo không mắc bệnh. Quan trọng nhất là duy trì một lối sống lành mạnh và thực hiện các kiểm tra y tế định kỳ để phát hiện sớm bất kỳ vấn đề sức khỏe nào.

Khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM quy tụ đội ngũ bác sĩ lâm sàng, nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị ung thư giúp khám, chẩn đoán và lên phác đồ điều trị phù hợp với tình trạng người bệnh. Ngoài ra, khoa được đầu tư xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe hàng đầu, áp dụng mô hình điều trị đa mô thức và cá thể hóa trong điều trị ung thư.

Để đáp ứng nhu cầu thực tế về điều trị toàn diện kết hợp dịch vụ chăm sóc người bệnh chuyên nghiệp, bệnh viện liên tục cập nhật trang thiết bị hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài như:

• Hệ thống máy xét nghiệm sinh hóa – miễn dịch, huyết học, vi sinh, sinh học phân tử tiên tiến;
• Hệ thống máy Siêu âm 3D đàn hồi Real time hiện đại nhất thế giới – SuperSonic Imagine Mach 30;
• Máy chụp cắt lớp vi tính (CT) SOMATOM Drive 2;
• Máy chụp cộng hưởng từ (MRI);
• Hệ thống chụp nhũ ảnh 3D – Mammomat Inspiration (Siemens – Đức);
• Hệ thống X-quang kỹ thuật số treo trần;
• Hệ thống nội soi Fuji 7000;
• Hệ thống nội soi Xion (Đức);
• Hệ thống phẫu thuật nội soi 3D/4K ICG Rubina Karl Storz;
• Phòng pha hóa chất áp suất âm với máy pha chế cách ly vô trùng chuyên dụng theo tiêu chuẩn quốc tế;
• Ghế truyền hóa chất tiêu chuẩn Nhật Bản;
• Tủ cấp cứu di động tại khoa.

Với vai trò phòng chống và điều trị các căn bệnh ung thư, Khoa Ung bướu Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh luôn cập nhật các phác đồ điều trị mới theo hướng dẫn điều trị quốc tế, đồng thời sử dụng những trang thiết bị hiện đại bậc nhất, các loại thuốc mới lưu hành để áp dụng chữa trị cho người bệnh. Nhờ đó, rút ngắn thời gian thực hiện các quy trình tầm soát, chẩn đoán, điều trị, đem lại hiệu quả cao nhất và giúp người bệnh tận hưởng cuộc sống vui – ý nghĩa.

Thông qua bài “Bệnh ung thư có lây qua đường ăn uống không? Bác sĩ giải đáp” giúp bạn có thêm thông tin để yên tâm và biết cách phòng bệnh. Ngoài ra, khách hàng hãy đến gặp bác sĩ khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để tầm soát, kiểm tra sức khỏe định kỳ để được phát hiện bệnh (nếu có) và điều trị kịp thời.